Ik ontmoet Chris Sterkens op de Syntra-campus in Berchem. Haar vzw Herkes organiseert er samen met Studio Sesam een netwerknamiddag over culturen en rolpatronen in kinderboeken. “Ik zou graag met een gemixte groep samenwerken om goede boeken te maken. Niet vanuit de Vlaamse cultuur waar wij de ander ontvangen, maar omwille van de heel kleurrijke cultuur die er is en waar iedereen zich in kan herkennen”, zegt Chris.

Tweetalige kinderboeken. Dat concept bedacht Chris toen ze vrijwillige voorlezer was bij de Boekenkaravaan in Antwerpen. “Er bestond nog niets in die richting. Dat is begrijpelijk, omdat er niet veel mee te verdienen valt en je bereid moet zijn er je eigen geld in te investeren.” Dat is precies wat Chris deed: ze richtte uitgeverij nik-nak op. Enerzijds omdat ze een passie heeft voor taal en schrijven, anderzijds omdat ze graag werkt met kinderen. “Ik ben begaan met mensen die wat zwakker staan. Het is leuk als kinderen bijleren en er tegelijk plezier in vinden. En ook de ouders leren op die manier misschien een beetje bij. De boodschap is zeker niet ‘spreek vanaf nu enkel Nederlands en vergeet je eigen taal’, maar ‘gebruik je eigen taal om het Nederlands te leren’.”

“De boodschap is niet ‘spreek vanaf nu enkel Nederlands en vergeet je eigen taal’, maar ‘gebruik je eigen taal om het Nederlands te leren’.”

Identiteit van het kind

Het mag dan een vrijetijdsproject zijn, mensen zijn steeds verheugd als ze wat over het initiatief horen. Tijdens het interview krijgt Chris regelmatig complimentjes toegezwaaid van deelnemers aan de netwerknamiddag. “Nik-nak draait momenteel al op eigen kracht met geld van de vzw. Het groeit dus wel. Het is belangrijk om de thuistaal ruimte te geven in het leven van een kind. Mensen beseffen meer en meer dat die thuistaal deel uitmaakt van de identiteit van die kinderen en ze die niet kunnen thuislaten. Dat zou de kinderen het gevoel geven dat ze niet volledig zichzelf kunnen zijn en dat ze in een hokje moeten passen.”

“De thuistaal moet ruimte krijgen in het leven van een kind”

“Kinderen die plots in een vreemd land terechtkomen, zijn vaak totaal verloren”, vervolgt Chris, die tijdens de crisis in 2015 eigenhandig boekjes is gaan rondbrengen in asielcentra. “Het is een houvast voor hen om toch even iets in hun eigen taal te lezen. Soms bestellen vluchtelingencentra de boekjes, en ook scholen kunnen met Nik-nak anderstalige nieuwkomers een beetje tegemoet komen. Dat waarderen die mensen heel erg. Nederlands leren is echt niet gemakkelijk.”

Authentiek

Nik-nak heeft ondertussen een heleboel talencombinaties met het Nederlands, waaronder Arabisch, Russisch, Pools, Bulgaars en Urdu. “Het is altijd aftasten of er genoeg bestellingen binnenkomen. Als ik het geld had, zou ik boekjes in alle talen maken, maar ik moet ook rationeel blijven. Als er voldoende interesse is, ben ik steeds bereid om nieuwe talencombinaties te maken.”

De kwaliteit is heel belangrijk en er komt heel wat bij kijken. “Het moet juist zijn. Vertalers zijn het niet altijd eens met elkaar en soms ontstaan er discussies waar ik geen knopen bij kan hakken. Ik zoek steeds een vertaler die een andere moedertaal dan het Nederlands heeft en die ook het Nederlands goed aanvoelt om nuances te leggen. Daarnaast probeer ik iemand anders te vinden die dezelfde moedertaal heeft om als neutrale partij het verhaal na te lezen.”

“Het vraagt dus wel een serieuze job voor je zo’n simpel boekje kan uitgeven. Voeling met kinderboeken is iets aparts. Je mag geen gewichtige woorden gebruiken. Je moet ervoor zorgen dat het aangenaam lezen is voor kinderen en dat het echt en authentiek overkomt.”

“Het vraagt veel werk om zo’n simpel boekje uit te geven”

Het hoofddoel van de boekjes is dat kinderen hun eigenwaarde kunnen behouden. “Ze moeten weten dat hun identiteit dik oké is, ook al zitten ze in een omgeving waar ze niet tot de dominante groep behoren. Je moedertaal is een stuk van je achtergrond, van je familie, van wie je bent. En ik wil niet dat ze dat verleren. Meertaligheid an sich is een troef, het maakt niet uit om welke talen het gaat. De boekjes moeten de kinderen een gevoel geven ‘ik hoor erbij en ik ben evenveel waard als eender wie’.”

Geschreven door: Hanneke Stoffels
Bron: ctzns.eu